Dé oplossing voor warme steden

 

Opmaak 1

Even geleden sierde een kaart van de TU Delft de voorpagina van het Parool, een map die Amsterdam liet zien als hitte eiland tijdens een warme dag. In bijna de gehele stad week de temperatuur met wel +10 graden af van de gemeten KNMI temperatuur.

Op die loeihete vrijdag aan het begin van deze maand hebben onderzoekers van de hogeschool van Amsterdam op de dam al een gevoelstemperatuur van 39 graden gemeten. Blijf je iets langer staan in de zon, stijgt de gevoelstemperatuur al snel naar 55 graden! Dan vragen wij ons af, hoe blijft de stad leefbaar?
Meer groen in de stad kan een oplossing zijn. In de stad wordt het aanzienlijk warmer dan op de plekken waar het KNMI de temperatuur meet. Een stadsdeel met veel arbeidsplaatsen dicht op elkaar in slecht geïsoleerde gebouwen zijn vaak de oorzaak. Met veel kleine ingrepen, zoals extra groen bijvoorbeeld in de vorm van groene daken, kunnen steden wel degelijk iets doen om het warmte-eilandeffect te dempen.

Een steeds vaker terugkerende term is het hitte-eilandeffect. Andere benamingen zijn het “stadseffect”, het “warmte-eilandeffect” of het wereldwijd bekende “urban heat island effect” (UHI).  Het hitte-eilandeffect is het verschijnsel waarbij de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende landelijk gebied.

UHIEDoor groeiende steden waar veel steen het groen vervangt kampen we steeds vaker met ongezonde temperaturen. De verdamping van groen en water zorgt voor verkoeling. Daarnaast waait het in steden minder en stoten industrie en verkeer warmte uit. Dichte bebouwing neemt de warmte in zich op, en dit ervaren wij overdag maar ook in de avond, dan gloeit het allemaal nog lekker na. De nagloei kan in de avond neerkomen op een +8 graden verschil van de gemeten minimale temperatuur van het KNMI.

Klimaatverandering kan tot gevolg hebben hoge temperaturen, meer hittegolven en perioden van droogte. Hittegolven zijn niet alleen onaangenaam, maar kunnen voor sommige bevolkingsgroepen zelfs gevaarlijk uitpakken. 75-plussers lopen tijdens een hittegolf verhoogde gezondheidsrisico’s op. Maar ook heeft het effect op jij en ik; een temperatuur boven de 25 graden leidt tot slaapstoornissen en remt de arbeidsproductiviteit met twee procent per graad temperatuurstijging.

De oplossing volgens Gert-Jan Steeneveld, Wageningse onderzoeker, is eenvoudig; meer stadsgroen. In zijn onderzoek toont hij aan dat er een direct verband is tussen groen en het warmte-eilandeffect: met 1% meer groenoppervlak neemt het effect 0,06°C af.

“Zeshonderdste graad, dat lijkt niet veel, maar het kan betekenen dat de temperatuur daarmee op tropische dagen net onder de grenswaarde blijft en zo hittestress uitblijft.”

Groen is bovendien realiseerbaar in een kort tijdsbestek, aan te leggen in bestaande wijken en mensen voelen zich er prettiger bij en worden er gezonder door. Groen heeft daarmee een groot aantal voordelen ten opzichte van andere maatregelen tegen hitte.

Meer groen betekent: minder heet in de stad.

 

De urbanisten

De Urbanisten

In zowel Arnhem als Rotterdam zijn ze bezig maatregelen te nemen tegen het warmte-eilandeffect. Beide steden werken mee aan onderzoek naar de effectiviteit van maatregelen tegen hitte zoals soort groen, gevelbekleding (verticaal groen), groendak, minder verhard oppervlak en het verspringen van huizenrijen voor schaduw. Volgens van Ammers, hoofdadviseur openbare ruimte Arnhem, is gebleken dat verticaal groen beter werkt dan een groendak.

“Dakgroen beïnvloedt wel de temperatuur binnenshuis maar heeft geen effect op de temperatuur op straatniveau. Verticaal groen doet dat wel omdat het ervoor zorgt dat weerkaatsing van warmte tussen gebouwen niet meer optreedt.”

Voor meer product informatie over groene daken en verticaal groen kun je ons mailen op rooflife@rooflife.nl


 

Bronnen:

  • Wolters, D. & Brandsma, T. (2011). Estimating the Urban Heat Island in Residential Areas in the Netherlands. KNMI, de Bilt.
  • Bronsema, B. (2012). Het warmte-eiland-effect. TVVL Magazine – Klimaatverandering. Technische Universiteit Delft.
  • Van Welten, J. (2012). Meer groen betekent: minder heet in de stad – Tuin & Landschap 4.